بنیادهای فکر حقوقی درایران اواخر عهد باستان (دوره دوم: مرگ و مالکیت: حقوق ارث)

 

 

مدرس

نیما جمالی

پژوهشگر پستا دکتری در دانشگاه شیکاگو    

 

اهداف دوره

در دو قرنِ نخستِ پس از اسلام، تعامل و تقابلِ فکری میانِ گروه‌هایِ گوناگونِ دینی در غربِ ایران و بین‌النهرین جریان داشت. از جمله زرتشتیان، مسلمانان، مسیحیان و یهودیان تقریباً دربارهٔ همهٔ موضوعات با یکدیگر مجادلاتِ مفصلی داشته‌اند. در چنین زمینه‌ای از بده‌بستان‌هایِ غنیِ فرهنگی، سنت‌ها و نظام‌هایِ حقوقی هریک در تعریف و تنظیمِ حقوقِ ارث و جانشینی کوشیده‌اند. در سطحِ خُرد،اساسِ این کوشش‌ها نیل به دو هدف بوده‌است: انتقالِ مایملکِ خانواده از نسلی به نسلِ بعدی، و حفظِ هویتِ خانواده از طریقِ بقایِ نامش در نسل‌هایِ آینده. در سطحی کلانتر، این دو هدف مترادف بوده‌است با حفظِ اموال و هویتِ جمعی گروه نسل اندر نسل. درنتیجه، برخلافِ انتظار، موضوعی خشک همچون حقوقِ ارث بحث‌هایی پرشور میانِ این گروه‌ها برانگیخته‌است. پیچیده‌ترین مسائل وقتی پیش‌می‌آمد که در اثرِ ازدواج یا تغییرِ دینِ عضوی از خانواده روابطی بینِ‌دینی شکل‌می‌گرفت. این روابطِ بینِ‌دینی معمولاً موجبِ تعارض بینِ حقوقِ ارثِ دینِ قدیم با دینِ جدید می‌شد. در این دوره، حقوقِ ارث را در سنت‌ها و نظام‌هایِ حقوقیِ زرتشتی، اسلامی، مسیحی و یهودی در زمینهٔ این روابطِ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بررسی‌ خواهیم‌کرد؛ با برداشت‌هایِ متفاوت از مرگ، یاد، خاطرهٔ جمعی در میانِ این گرو‌ه‌ها آشنا خواهیم‌شد و ارتباطِ آن برداشت‌ها را با ساختارِ اجتماعی و اقتصادیِ هر گروه مطالعه خواهیم‌کرد. برایِ این منظور، در این دوره گزیده‌ای از متونِ اصلی را به ترجمهٔ فارسی یا انگلیسی نقادانه خواهیم‌خواند.
توجه: چون بیشترِ منابعِ این درس به زبانِ انگلیسی است، تواناییِ خواندن به این زبان از ملزوماتِ شرکت در این دوره‌ است.  
اهدافِ دوره:
● درکِ نقادانه از حقوقِ تطبیقیِ ارث در این نظام‌ها و سنت‌ها
● درکِ نقادانه از تاریخِ اندیشه در خاورمیانهٔ اواخرِ عهد باستان
● درکِ نقادانه از مفهومِ هویت در آن زمینه و زمانه
● درکِ نقادانه از سازوکارِ مجادلاتِ بینادینی
توجهِ مضاعف: برای هر جلسه، جزوه‌ای شاملِ منابعِ اصلی و پیوندهایی به پژوهش‌هایِ جدید در اختیارِ دانشجویان قرار‌ خواهد‌گرفت. همچنین مقداریِ مقاله معرفی خواهدشد. دانشجویان موظفند که آن مقالات و آن منابع را پیش از کلاس خوانده و آماده کرده‌باشند. توجه کنید که این امریِ اساسی است در شیوهٔ تدریس این دوره و چنانچه کسی این منابع را نخواند، از کلاس بهره‌ای نخواهدبرد.

 

روش ارزیابی

ندارد

گواهینامه

دارد

بازه زمانی

سه شنبه  2 آبان 1402 

روزهای برگزاری

سه شنبه  

ساعت برگزاری

16-18

تعداد جلسات

11 جلسه

مدت دوره

24 ساعت

نحوۀ برگزاری

غیر حضوری

محل برگزاری

کلاس مجازی

شهریه

قابل پرداخت 1200000 تومان

نام نویسی به پایان رسیده