پیدایی، زیست و خاموشی تمدن ها: الگوی نظری و تطبیق تاریخی
مدرس

احمد پاکتچی
عضو شورای عالي علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، مدیربخش فقه، علوم قرآنی و حدیث، سرپرست بخش ترجمۀ دبا به زبان انگلیسی، مشاور عالی کتابخانۀ دیجیتال، مؤلف و ويراستار
اهداف دوره
این دوره به بررسی جامع چرخه حیات تمدنها میپردازد و فرآیند پیدایش، توسعه، و در نهایت افول آنها را با رویکردی نظری-تاریخی مورد تحلیل قرار میدهد. دانشجویان با مطالعه نظریههای مختلف در زمینه توسعه تمدنی و بررسی نمونههای تاریخی، به درک عمیقتری از الگوهای شکلگیری و زوال تمدنها دست خواهند یافت.
اهداف دوره
1. ایجاد چارچوب مفهومی: تبیین مفاهیم پایهای شامل روستا، شهر و تمدن کلان و روابط متقابل آنها
2. درک تحولات تاریخی: بررسی چگونگی شکلگیری جوامع بزرگ پس از آخرین دوره یخبندان و تأثیر تغییرات اقلیمی بر توسعه تمدنی
3. تحلیل کارکردهای شهری: مطالعه نقش شهرها در ایجاد ارزش افزوده اقتصادی بر اساس نظریه اوفلاهرتی و کارکرد دفاعی شهرها بر اساس نظریه بروش
4. بررسی رابطه دین و تمدن: تحلیل نقش نهادهای دینی در شکلگیری و توسعه شهرها و تمدنها
5. مطالعه عوامل درونی و بیرونی: نقش ساختارهای درونی تمدن در اضمحلال آن و تحلیل تأثیر شکستهای نظامی، مهاجرتها و سایر عوامل بیرونی در واسازی تمدنها
دستاوردهای دوره
1. ارائه چارچوب تحلیلی: به دست دادن یک الگوی نظری منسجم برای درک فرآیند پیدایش، رشد و زوال تمدنها
2. تحلیل موردی: ارائه نمونههای تاریخی متنوع از تمدنهای گذشته و تحليل آنها بر اساس چارچوبهای نظری مطرح شده
3. ارزیابی نقادانه نظریهها: بررسی نقادانه دیدگاههای مختلف درباره علل شکلگیری و زوال تمدنها
4. حرکت به سوی يک نظریه فراگير: کمک به شکلگیری نظریههای بومی در زمینه تحلیل تمدنی با توجه به تجربیات تاریخی منطقهای
سرفصل جلسات:
1. مقدمه بحث (روستا، شهر، تمدن کلان)
2. جمعيتهای بزرگ پس از آخرين يخبندان
3. کارکرد شهر برای ارزش افزوده اقتصادی (نظريه اوفلاهرتی)
4. کارکرد شهر برای ايجاد محوطه دفاعی (نظريه بروش)
5. دين، شهرها و تمدنها
6. چرخه معيوب و واسازی تمدن از درون
7. آرمانشهر و واسازی تمدن از درون
8. شکست يا مهاجرت و واسازی تمدن از بيرون
روش ارزیابی
ندارد
گواهینامه
دارد
بازه زمانی
شنبه 7 تیر 1404
روزهای برگزاری
شنبه
ساعت برگزاری
15/30-17/30
تعداد جلسات
8 جلسه
مدت دوره
16ساعت
نحوۀ برگزاری
غیر حضوری
محل برگزاری
کلاس مجازی
شهریه
قابل پرداخت 1/500/000 تومان