موضوع: نحو عربی و زبان‌شناسی

واحد درسی: تحلیل ساختار نحوی زبان عربی بر اساس کتاب الآجُرُّومیّة منبع آموزشی: متن کامل الآجرّومیة
 کتاب آجرومیه توسط ابن آجُرُّوم (۶۷۲-۷۲۳ هجری) یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین کتاب‌های دستور زبان عربی کلاسیک است. عرب‌ها از دیرباز روش‌شناسی رسمی و سیستماتیک خاصی برای آموزش دستور زبان عربی به فرزندان خود آغاز کرده بودند. در میان این سیستم‌ها، یک کتاب کوچک و کم حجم بیش از دیگر کتابها درخشید و از آزمون زمان سربلند بیرون آمد و بیش از هفتصد سال پس از مرگ نویسنده‌اش همچنان در سراسر جهان عرب تدریس شد. این کتاب متعلق به عبدالله بن محمد بن داود الصَنْهاجی است که به ابن آجُرّوم معروف است. کتاب یاده شده، اگرچه به‌طور خاص توسط نویسنده آجُرّومیه نامگذاری نشد، اما به همین نام شهرت یافت. آجرومیه جوهره و عصاره دستور زبان عربی است و به عنوان یک مقدمه بسیار خوب برای این شاخه از علم درخور توجه است. آجرومیة به‌عنوان نخستین متنی که هر دانش‌پژوه باید پیش از ورود به دیگر شاخه‌های ادبیات عربی بر آن تسلط یابد، شناخته می‌شود.

هدف: آموزش دقیق و تحلیلی اصول نحو زبان عربی با تکیه بر متن کلاسیک الآجرّومیة و بهره‌گیری از مفاهیم زبان‌شناسی، به‌منظور توانمندسازی دانشجویان در تحلیل متون کلاسیک عربی. دورهٔ «از کلمه تا ساخت» تلاشی است برای پیوند میان سنت دیرینه آموزش نحو عربی و نگاه تحلیلی روزآمد. دانشجویان در این مسیر با بنیان‌های کهن نحو آشنا می‌شوند، اما در عین حال می‌آموزند که این نظام را نه صرفاً برای حفظ، بلکه برای تحلیل و فهم عمیق متون کلاسیک و تخصصی به‌کار گیرند. امید است که این دوره بتواند پلی باشد میان آموزش سنتی و پژوهش معاصر در زبان عربی، و بستری برای ورود به مطالعات پیشرفته‌تر نحوی و زبان‌شناختی فراهم آورد.
زمینه یادگیری: دانشجویان و علاقه‌مندان باید با مفاهیم پایه‌ای نحو عربی آشنا باشند. این دوره برای توسعه توانایی تحلیل علمی و درک عمیق‌تر از ساختار زبان عربی طراحی شده است.
فرایند تدریس: معرفی اجمالی کتاب الآجرّومیة، مؤلف آن، و نقش آن در تاریخ آموزش نحو عربی.
ارائه مباحث نحو سنتی به همراه توضیح تحلیلی از دیدگاه زبان‌شناسی.
تحلیل جملات نمونه با همراهی مدرس.
پرسش‌وپاسخ و تمرین برای ارزیابی درک مفاهیم.
 جمع‌بندی: مرور نکات کلیدی جلسه، و طرح سؤال‌هایی درباره کاربرد مطالب در تحلیل متون.
ارزشیابی: آزمون نهایی بر اساس تحلیل یک متن کلاسیک.
معیارهای ارزیابی: دقت در تشخیص نقش‌ها، درک عمیق ساختار.